STANDARD TOURISM PERSONNEL

ข้อตกลงร่วมว่าด้วยการยอมรับคุณสมบัติบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน (ASEAN Mutual Recognition Arrangement on Tourism Professionals: ASEAN MRA on TP: MRA-TP) จัดทำขึ้นโดยความเห็นชอบของประเทศสมาชิกอาเซียนทั้ง 10 ประเทศ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่ออำนวยความสะดวกในการเคลื่อนย้ายผู้ประกอบอาชีพด้านการท่องเที่ยวระหว่างประเทศสมาชิกอาเซียน เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูล และแนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุด และเพื่อยกระดับสมรรถนะและศักยภาพของบุคลากรทางการท่องเที่ยวในประเทศสมาชิกให้อยู่ในระดับสากล โดยตำแหน่งงานที่ดำเนินการส่งเสริมและพัฒนาบุคลากร ในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวภายใต้ข้อตกลงดังกล่าว ไม่รวมถึงอาชีพมัคคุเทศก์ (Tour Guide)

ซึ่งเป็นอาชีพสงวนสำหรับคนไทยเท่านั้น ซึ่งในปัจจุบัน การพัฒนาบุคลากรในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวภายใต้ข้อตกลงดังกล่าวดำเนินการใน 2 สาขา 6 แผนก 32 ตำแหน่งงาน ดังนี้

1. สาขาที่พัก (Hotel Services) ประกอบด้วย 4 แผนก 23 ตำแหน่งงาน ดังนี้

1.1 แผนกต้อนรับ (Front Office) มี 5 ตำแหน่งงาน คือ

1.1.1 ผู้จัดการฝ่ายต้อนรับ (Front Office Manager)

1.1.2 ผู้ควบคุมดูแลฝ่ายต้อนรับ (Front Office Supervisor)

1.1.3 พนักงานต้อนรับ (Receptionist)

1.1.4 พนักงานรับโทรศัพท์ (Telephone Operator)

1.1.5 พนักงานยกกระเป๋า (Bell Boy)

1.2 แผนกแม่บ้าน(House Keeping) มี 6 ตำแหน่งงาน คือ

1.2.1 ผู้จัดการแผนกแม่บ้าน (Executive Housekeeper)

1.2.2 ผู้จัดการฝ่ายซักรีด (Laundry Manager)

1.2.3 ผู้ควบคุมดูแลห้องพัก (Floor Supervisor)

1.2.4 พนักงานซักรีด (Laundry Attendant)

1.2.5 พนักงานดูแลห้องพัก (Room Attendant)

1.2.6 พนักงานทำความสะอาด (Public Area Cleaner)

1.3 แผนกประกอบอาหาร (Food Production) มี 7 ตำแหน่งงาน คือ

1.3.1 หัวหน้าพ่อครัว (Executive Chef)

1.3.2 พ่อครัวแต่ละงาน (Demi Chef)

1.3.3 ผู้ช่วยพ่อครัวฝ่ายอาหาร (Commis Chef)

1.3.4 พ่อครัวงานขนมหวาน (Chef de Partie)

1.3.5 ผู้ช่วยพ่อครัวขนมหวาน (Commis Pastry)

1.3.6 งานขนมปัง (Baker)

1.3.7 งานเนื้อ (Butcher)

1.4 แผนกอาหารและเครื่องดื่ม (Food and Beverage Service) มี 5 ตำแหน่งงาน คือ

1.4.1 ผู้อำนวยการแผนกอาหารและเครื่องดื่ม (F&B Director)

1.4.2 ผู้จัดการอาหารและเครื่องดื่ม (F&B Outlet Manager)

1.4.3 หัวหน้าพนักงานบริกร (Head Waiter)

1.4.4 พนักงานผสมเครื่องดื่ม (Bartender)

1.4.5 พนักงานบริกร (Waiter)

2. สาขาการเดินทาง (Travel Services) ประกอบด้วย 2 แผนก 9 ตำแหน่งงาน ดังนี้

2.1 แผนกธุรกิจนำเที่ยว (Travel Agencies) มี 4 ตำแหน่งงาน คือ

2.1.1 ผู้จัดการทั่วไป (General Manger)

2.1.2 ผู้ช่วยผู้จัดการทั่วไป (Assistant General Manager)

2.1.3 หัวหน้าผู้แนะนำการเดินทาง (Senior General Manager)

2.1.4 ผู้แนะนำการเดินทาง (Travel Consultant)

2.2 แผนกบริหารธุรกิจนำเที่ยว (Tour Operation) มี 5 ตำแหน่งงาน คือ

2.2.1 ผู้จัดการธุรกิจ (Product Manager)

2.2.2 ผู้จัดการฝ่ายขายและการตลาด (Sales and Marketing Manager)

2.2.3 ผู้จัดการฝ่ายบัญชี (Credit Manager)

2.2.4 ผู้จัดการฝ่ายตั๋ว (Ticketing Manager)

2.2.5 ผู้จัดการฝ่ายท่องเที่ยว (Tour Manager)

ตำแหน่งงานที่มีการส่งเสริมและอำนวยความสะดวกในการเคลื่อนย้ายแรงงานภายใต้ข้อตกลงร่วมว่าด้วยการยอมรับคุณสมบัติบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน มีจำนวน 32 ตำแหน่งงาน ใน 6 แผนก 2 สาขา ดังนี้

1. สาขาที่พัก (Hotel Services) ประกอบด้วย 4 แผนก 23 ตำแหน่งงาน ดังนี้

1.1 แผนกต้อนรับ (Front Office) มี 5 ตำแหน่งงาน คือ

1.1.1 ผู้จัดการฝ่ายต้อนรับ (Front Office Manager)

1.1.2 ผู้ควบคุมดูแลฝ่ายต้อนรับ (Front Office Supervisor)

1.1.3 พนักงานต้อนรับ (Receptionist)

1.1.4 พนักงานรับโทรศัพท์ (Telephone Operator)

1.1.5 พนักงานยกกระเป๋า (Bell Boy)

1.2 แผนกแม่บ้าน(House Keeping) มี 6 ตำแหน่งงาน คือ

1.2.1 ผู้จัดการแผนกแม่บ้าน (Executive Housekeeper)

1.2.2 ผู้จัดการฝ่ายซักรีด (Laundry Manager)

1.2.3 ผู้ควบคุมดูแลห้องพัก (Floor Supervisor)

1.2.4 พนักงานซักรีด (Laundry Attendant)

1.2.5 พนักงานดูแลห้องพัก (Room Attendant)

1.2.6 พนักงานทำความสะอาด (Public Area Cleaner)

1.3 แผนกประกอบอาหาร (Food Production) มี 7 ตำแหน่งงาน คือ

1.3.1 หัวหน้าพ่อครัว (Executive Chef)

1.3.2 พ่อครัวแต่ละงาน (Demi Chef)

1.3.3 ผู้ช่วยพ่อครัวฝ่ายอาหาร (Commis Chef)

1.3.4 พ่อครัวงานขนมหวาน (Chef de Partie)

1.3.5 ผู้ช่วยพ่อครัวขนมหวาน (Commis Pastry)

1.3.6 งานขนมปัง (Baker)

1.3.7 งานเนื้อ (Butcher)

1.4 แผนกอาหารและเครื่องดื่ม (Food and Beverage Service) มี 5 ตำแหน่งงาน คือ

1.4.1 ผู้อำนวยการแผนกอาหารและเครื่องดื่ม (F&B Director)

1.4.2 ผู้จัดการอาหารและเครื่องดื่ม (F&B Outlet Manager)

1.4.3 หัวหน้าพนักงานบริกร (Head Waiter)

1.4.4 พนักงานผสมเครื่องดื่ม (Bartender)

1.4.5 พนักงานบริกร (Waiter)

2. สาขาการเดินทาง (Travel Services) ประกอบด้วย 2 แผนก 9 ตำแหน่งงาน ดังนี้

2.1 แผนกธุรกิจนำเที่ยว (Travel Agencies) มี 4 ตำแหน่งงาน คือ

2.1.1 ผู้จัดการทั่วไป (General Manger)

2.1.2 ผู้ช่วยผู้จัดการทั่วไป (Assistant General Manager)

2.1.3 หัวหน้าผู้แนะนำการเดินทาง (Senior General Manager)

2.1.4 ผู้แนะนำการเดินทาง (Travel Consultant)

2.2 แผนกบริหารธุรกิจนำเที่ยว (Tour Operation) มี 5 ตำแหน่งงาน คือ

2.2.1 ผู้จัดการธุรกิจ (Product Manager)

2.2.2 ผู้จัดการฝ่ายขายและการตลาด (Sales and Marketing Manager)

2.2.3 ผู้จัดการฝ่ายบัญชี (Credit Manager)

2.2.4 ผู้จัดการฝ่ายตั๋ว (Ticketing Manager)

2.2.5 ผู้จัดการฝ่ายท่องเที่ยว (Tour Manager)

ทุกคนที่มีความสนใจ ทั้งนักเรียน นักศึกษา ผู้ให้บริการในอุตสาหกรรมท่องเที่ยว และบุคคลทั่วไป แต่ผู้ผ่านการประเมินสมรรถนะเท่านั้น จึงจะได้ใบรับรองมาตรฐานบุคลากรด้านการท่องเที่ยว

ขณะนี้ กรมการท่องเที่ยว กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา อยู่ระหว่างการกำหนดกระบวนการ ให้การรับรองมาตรฐานบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียนตามข้อตกลงร่วมว่าด้วยการยอมรับคุณสมบัติของบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน (MRA on TP) จำนวน 32 ตำแหน่งงาน ใน 6 แผนก 2 สาขา โดยการประเมินสมรรถนะของบุคลากรในตำแหน่งงานต่าง ๆ จะใช้คุณสมบัติ การศึกษา การฝึกอบรม และ/หรือประสบการณ์ในการทำงาน เป็นเกณฑ์พื้นฐานในการรับรองมาตรฐานของบุคลากรด้านการท่องเที่ยว แห่งอาเซียน หากการกำหนดกระบวนการแล้วเสร็จ จะมีการประชาสัมพันธ์ให้ทราบอีกครั้ง หรือสามารถติดตามข้อมูลได้ที่เว็บไซต์ของกรมการท่องเที่ยว http://www.dot.go.th/

ผู้ที่ผ่านการประเมินสมรรถนะและได้รับใบรับรองมาตรฐานบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน หรือที่เรียกว่า บุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน (ASEAN Tourism Professional - ATP) จะสามารถลงทะเบียนในระบบทะเบียนบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน (ASEAN Tourism Professional Registration System: ATPRS) ซึ่งเป็นระบบที่ทำหน้าที่เป็นตัวกลางระหว่างบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน (ATP) และผู้ว่าจ้างในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวในประเทศสมาชิกอาเซียน (Job Matching) โดยผู้ว่าจ้างสามารถ ค้นหาและติดต่อบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียนที่มีคุณสมบัติตรงตามที่ต้องการ และบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน (ATP) สามารถสมัครงานในตำแหน่งงานว่างที่ผู้ว่าจ้างประกาศรับสมัครได้ ซึ่งผู้ที่ได้รับใบรับรองมาตรฐานดังกล่าวมีสิทธิในการเดินทางไปทำงานในประเทศสมาชิกอาเซียนได้ แต่ยังต้องปฏิบัติตามกฎระเบียบและข้อกำหนดที่เกี่ยวข้องของประเทศที่เข้าไปทำงานด้วย นอกจากนี้ ปัจจุบัน กรมการท่องเที่ยว กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ยังมีการหารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการกำหนดสิทธิประโยชน์อื่น ๆ ให้กับผู้ที่ได้รับการรับรองมาตรฐานบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน เช่น ค่าตอบแทนพิเศษ เป็นต้น

แนวทางในการพัฒนาบุคลากรในอุตสาหกรรมท่องเที่ยว 32 ตำแหน่งงานตามข้อตกลงร่วม

ว่าด้วยการยอมรับคุณสมบัติบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียนของกรมการท่องเที่ยว มีดังต่อไปนี้

1. จัดทำพระราชบัญญัติส่งเสริมบุคลากรด้านการท่องเที่ยว พ.ศ. ... ให้แล้วเสร็จตามกระบวนการตรากฎหมายของราชอาณาจักรไทย และให้มีผลบังคับใช้เพื่อรองรับการดำเนินการตามข้อตกลงร่วมว่าด้วยการยอมรับคุณสมบัติบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน (ASEAN Mutual Recognition Arrangement on Tourism Professionals: ASEAN MRA on TP: MRA-TP) และออกกฎหมายอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง (อนุบัญญัติ) เพื่อสนับสนุนการดำเนินงานให้เป็นไปด้วยความเรียบร้อย

2. ส่งเสริมประชาสัมพันธ์ให้ภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง เช่น นักเรียนและนักศึกษาที่กำลังจะเข้าสู่อุตสาหกรรมท่องเที่ยว บุคลากรผู้ให้บริการในอุตสาหกรรมท่องเที่ยว และเจ้าของธุรกิจในอุตสาหกรรมท่องเที่ยว หน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้อง รวมถึง บุคคลทั่วไปรู้จักและมีความเข้าใจในเรื่อง MRA-TP อย่างถูกต้อง

3. ส่งเสริมและอำนวยความสะดวกให้กับบุคลากรในอุตสาหกรรมท่องเที่ยว สถาบันการศึกษา และหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องในการเข้าร่วมการฝึกอบรมและประเมินเพื่อพัฒนาให้เป็นผู้สอนต้นแบบระดับอาเซียน (Master Trainer: MT) และผู้ประเมินต้นแบบระดับอาเซียน (Master Assessor: MA)

4. ดำเนินการฝึกอบรมและประเมินผู้สอนระดับประเทศ (National Trainer: NT) และผู้ประเมินระดับประเทศ (National Assessor: NA)

5. ส่งเสริม สนับสนุน และให้การรับรองสถาบันการศึกษาหรือนิติบุคคลที่มีศักยภาพและคุณสมบัติครบถ้วนให้เป็นศูนย์ฝึกอบรม (Training Center) และศูนย์ประเมิน (Assessment Center) บุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน และสร้างเครือข่ายการพัฒนาบุคลากรในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวให้เข้าสู่มาตรฐานระดับสากล

6. ส่งเสริมบุคลากรในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวให้เข้าสู่กระบวนการพัฒนา (การฝึกอบรมและประเมิน) เพื่อเป็นบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียน (ASEAN Tourism Professional: ATP)

7. พัฒนาระบบทะเบียนบุคลากรด้านการท่องเที่ยวของประเทศไทย เพื่อเชื่อมโยงกับระบบของอาเซียน และเป็นช่องทางที่จะอำนวยความสะดวกในการเคลื่อนย้ายแรงงานบุคลากรด้านการท่องเที่ยวอาเซียนให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ของข้อตกลงต่อไป